کد مطلب:3844 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:424

تشریع نماز جمعه
ظاهرا نماز جمعه اولین كاری است كه حضرت انجام داد و حتی قبل از ورود به مدینه، روز جمعه در مسجد بنی سالم چنان كه گذشت آن را اقامه فرمود و با عمل آن حضرت رسمیت پیدا كرد [1] ، نماز جمعه نماز سیاسی و عبادی و یك عمل مفید و پربركت و سازنده است و امروز یكی از اركان نظام جمهوری اسلامی ایران می باشد و آن دو ركعت است كه پیش از شروع باید دو خطبه خوانده شود. امام جمعه در خطبه اول نوعا مردم را موعظه و امر به تقوی می كند، و از خدا می ترساند و در خطبه دوم، مطالب سیاسی و امور جاری مملكت و حوادث خارجی را كه در رابطه با جهان اسلام است توضیح می دهد.

در نماز جمعه شرط است به جماعت خواند شود و فرادی خواندن جایز نیست. در جایی كه نماز جمعه اقامه می شود در كمتر از یك فرسخ نباید نماز جمعه دیگری خوانده شود در صورت نبودن نماز دیگر، مردم از فاصله دو فرسخ باید در نماز حاضر شوند. لازم است زندانیان را نیز تحت الحفظ به نماز جمعه آورند، و چون ظهر روز جمعه رسید، مسافرت حرام است مگر بعد از خواندن نماز و سایر شرایط و احكام كه مبین اهمیت این عبادت اند.

ناگفته نماند كه سوره جمعه در رابطه با نماز جمعه و اهمیت آن نازل شده و یك سوره مدنی است. پیش از نزول آن، نماز جمعه واجب بوده و اقامه می شده است. در این صورت نزول آن فقط برای ارشاد و تشویق و رسمیت دادن تا قیامت است، از روایات معلوم می شود كه نماز جمعه در مكه واجب شده بود ولی رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم امكان اقامه آن را نداشت لذا به صحابی كبیر، مصعب بن عمیر شهید نوشت كه در مدینه، قبل از آمدن آن حضرت نماز جمعه بخواند.

در مكاتیب الرسول نقل شده كه رسول الله صلی الله علیه و آله به مصعب چنین نوشت:

اما بعد فانظر الیوم الذی تجهر فیه الیهود بالزبور لسبتهم، فاجمعوا نسائكم و ابنائكم فذا مال النهار عن شطره عند الزوال من یوم الجمعة فتقربوا الی الله بركعتین [2] .

ببین یهود كدام روز برای تعطیل شنبه مناجات زبور می خوانند، زنان و فرزندانتان را جمع كنید، چون روز جمعه وقت از نصف النهار گذشت با خواندن دو ركعت نماز به خداوند تقرب جویید

گویا منظور آن بود كه سعی كنید این عمل در روز شنبه یهود نباشد.

بنابراین اولین قدمی كه آن حضرت برداشت در رابطه با رسمیت نماز جمعه بود كه این عبادت سازنده عملی گردید، آن حضرت تا زنده بود، آن را می خواند و در جاهای دیگر امام جمعه نصب می فرمود، از امامان علیهم السلام فقط امیرالمؤ منین و امام حسن علیهماالسلام آن را خوانده اند و چون آن از كارهای حكومت است امامان دیگر كه مغصوب الحق بودند، نتوانستند آن را اقامه نمایند.

محمد بن مسلم از امام باقر علیه السلام نقل كرده كه فرمود: چون در روز جمعه شود ملائكه مقرب با صفحات نقره و قلمهای زرین از آسمان نازل گشته و در درهای مسجد بر تختهایی از نور می نشینند، اعمال مردم را به قدر درجات آنها می نویسند تا امام از مسجد خارج شود آنگاه نامه ها را می بندند و فقط روز جمعه نازل می شوند [3] .

لازم است مسلمانان این سنت محمدی صلی الله علیه و آله را هر چه باشكوهتر اقامه نمایند و در استحكام امر حكومت اسلامی از آن بهره گیرند، چنان كه فعلا درحكومت اسلامی ایران چنین است. دیگر این عبادت خدایی به دست ملاهای درباری اقامه نمی شود و مانند سایر كشورهای اسلامی بی روح نیست، و در مسیر اهداف جباران نمی باشد.


[1] در مجمع البيان در تفسير سوره جمعه نيز چنين نقل شده است.

[2] مكاتيب الرسول ج 1، ص 239 مرحوم طبسي نيز در مجمع البيان در تفسير سوره جمعه تصريح كرده كه نماز جمعه قبل از قدوم آن حضرت در مدينه خوانده شده است.

[3] عن ابي جعفر عليه السلام: قال اذا كان يوم الجمعة نزل الملائكة المقربون معهم قراطيس من فضة و اقلام من ذهب فيجلسون علي ابواب علي كراسي من نور فيكتبون الناس علي منازلهم الاول والثاني حتي يخرج الامام فاذا خرج الامام طووا صحفهم و لايهبطون في شي ءمن الايام الافي اليوم الجمعة... الكافي ج 3 ص 413.